Mimo, że do sezonu grzewczego jeszcze daleko, postanowiliśmy przybliżyć nieco temat oczyszczania powietrza. Postaramy się opisać poszczególne etapy filtracji oraz podpowiedzieć na co zwrócić uwagę wybierając oczyszczacz powietrza do domu.
Temat zanieczyszczonego powietrza jest bardzo głośny w ostatnim czasie. Efektem czego jest zalanie rynku różnego rodzaju oczyszczaczami powietrza. Producenci prześcigają się w wymyślaniu coraz to bardziej egzotycznych nazw technologii wykorzystywanych w swoich produktach. Mimo tak dużej różnorodności, proces filtracji powietrza we wszystkich urządzeniach jest bardzo podobny i wykorzystuje w większości te same technologie.
Za oczyszczanie powietrza odpowiadają filtry. Zależnie od modelu mogą to być zintegrowane kasety filtrujące (kilka rodzajów filtrów w jednej obudowie) lub oddzielne filtry odpowiedzialne za dany rodzaj zanieczyszczeń.
Podstawowymi filtrami które spotkamy w niemal każdym oczyszczaczu są filtr wstępny, filtr HEPA oraz filtr węgla aktywnego. W najtańszych egzemplarzach może się zdarzyć, że znajdziemy tylko filtr HEPA.
-
Filtr wstępny
Zatrzymuje na swojej powierzchni większe zanieczyszczenia tj. kurz, włosy i sierść, przez co przedłuża żywotność filtra HEPA. Filtr wstępny można płukać lub odkurzać - nie trzeba go wymieniać, co wydatnie obniża koszty eksploatacji sprzętu.
-
Filtr HEPA H13
Zanim przejdziemy do filtra HEPA musimy wspomnieć, że występuje on w różnych wersjach zależnie od skuteczności oczyszczania. Warto zainteresować się czy filtry reklamowane jako HEPA nie są w rzeczywistości filtrami EPA o niższej skuteczności.
Zatrzymuje co najmniej 99,97% cząstek o wielkości 0,3 µm oraz do 95% cząstek od 0,1 do 0,3 µm. Większość bakterii ma rozmiary między 0,35-10 µm, więc filtr HEPA skutecznie je wychwytuje. H13 zatrzymuje też roztocza, wirusy, grzyby i wiele innych drobnych cząstek niewidocznych gołym okiem.
-
Filtr węgla aktywnego
Z sypkim złożem jest jednym z najwydajniejszych filtrów węglowych dostępnych na rynku. Wynika to z dużej ilości surowca zastosowanego w filtrze. Mikroporowata struktura węgla wiąże związki chemiczne (np. formaldehyd), metale ciężkie zawieszone w powietrzu oraz niektóre gazy. Filtr węgla aktywnego eliminuje też nieprzyjemne zapachy (w tym dym papierosowy).
-
Dodatkowa filtracja w filtrze węglowym
Często w filtrze węglowym występują dodatkowe tworzywa odpowiedzialne za filtrowanie różnych substancji chemicznych. Często możemy się spotkać z tzw. sitem molekularnym czy z filtrem zimnokatalitycznym lub fotokatalitycznym.
-
Sito molekularne
Inaczej filtr zeolitowy, wchodzi w skład kasety filtracyjnej (razem z filtrem węglowym i filtrem katalitycznym). Podobnie jak filtr węglowy, materiał użyty do sita molekularnego posiada dużą ilość mikroporów, lecz o innej wielkości niż węgiel aktywny, przez co wyłapuje cząstki, które nie zatrzymały się na wcześniejszym filtrze węgla aktywnego.
-
Filtr zimnokatalityczny
Najprościej tłumacząc - reakcja katalizy ma za zadanie przyśpieszyć proces wyłapywania zanieczyszczeń. W temperaturze pokojowej rozkład niektórych związków na powierzchni filtra zimnokatalitycznego jest szybszy nawet o 90% w stosunku do filtracji nie wspomaganej reakcją katalizy. Filtr ten jest powszechnie stosowany jako efektywny pochłaniacz LZO (Lotnych Związków Organicznych), w tym formaldehydu. Złoże rozdrobnione na filtrze ma również działanie antybakteryjne i przeciwpleśniowe.
Filtr zimnokatalityczny może być używany przez długi czas bez regeneracji, ponieważ składnik filtra - katalizator nie ulega trwałym przekształceniom, a jedynie tworzy związki przejściowe. W procesie zimnej katalizy nie bierze udział promieniowanie UV (w przeciwieństwie do fotokatalizy).
-
Filtr fotokatalityczny
To gąbka pokryta trwale rozdrobionym ditlenkiem tytanu, którego zadaniem jest przyspieszenie reakcji chemicznych. Pod wpływem lampy UV na powierzchni filtra pojawiają się wolne rodniki -02 oraz grupa hydroksylowa -OH, które są bardzo aktywne chemicznie - redukują i utleniają lotne substancje organiczne, tłuszcze, oleje, spaliny. Dwutlenek tytanu jest nietoksyczny i nie bierze udziału w procesie katalizy.
-
Filtr UV
Dodatkowym elementem odpowiedzialnym za oczyszczanie powietrza jest Lampa UV, a dokładniej lampa ultrafioletowa niszczy struktury organiczne DNA i RNA bakterii i wirusów, które nie zostały wychwycone na poprzednich filtrach. Światło UVC o długości fali 254 nm, ma najsilniejsze oddziaływanie na organizmy żywe, przez co skutecznie niszczy bakterie i wirusy.
-
Jonizator powietrza
W przypadku oczyszczaczy powietrza często spotkamy się z pojęciem jonizacji powietrza. Jonizacja sama w sobie nie oczyszcza powietrza, a jedynie usprawnia ten proces.
Generuje jony ujemne, które znane są również jako "witaminy w powietrzu". Odświeżają powietrze, poprawiają samopoczucie oraz pozytywnie wpływają na zdrowie. Ponadto jony naładowane ujemnie przyciągają dodatnie cząstki (np. kurz, pył) tworząc większe aglomeraty, które nie są w stanie utrzymać się w powietrzu i wytrącają się.
-
Nawilżacz ewaporacyjny
Jednym z ważniejszych parametrów powietrza w pomieszczeniu jest jego wilgotność. Producenci często dodają do swoich urządzeń moduł odpowiedzialny za utrzymanie jej na optymalnym poziomie.
Działa na zasadzie naturalnego odparowania wody (ewaporacji) z maty nawilżającej. W opinii wielu lekarzy ewaporacja to najzdrowszy sposób na nawilżenie powietrza.
Podsumowując
Mamy nadzieję, że przybliżyliśmy nieco działanie poszczególnych filtrów występujących w naszych oczyszczaczach. Wiedza ta przyda się szczególnie podczas tak trudnego wyboru jakim jest zakup oczyszczacza do domu.
